Göz Yaralanmalarının Sebepleri
OHSA tarafından yapılan çalışmalara göre iş kazalarından doğan göz yaralanmaları 5 temel sebep içeriyor. Bunlar sırasıyla; darbe-çarpma, ısıl etkiler, kimyasallara maruz kalma, toza maruz kalma ve son olarak da optik radyasyondur. Ne yazık ki Türkiye’deki iş kazalarında göz yaralanmalarına yönelik verilere ulaşılamıyor olsa da, toplanan veriler Birleşik Devletlerdeki iş yerlerinde gün içerisinde yaklaşık olarak 1000 göz yaralanması meydana geldiğini gösteriyor. Aynı zamanda bu göz yaralanmalarının genel tablodan bakıldığında %70’lik kısmını düşen-uçuşan nesne çarpması ve/veya kıvılcım sıçraması oluşturuyor. Bu verilerin alındığı yılda 293 milyona karşı 69 milyon olan nüfuslar üzerinden bir çıkarım yapacak olursak, ülkemizde de her gün tahmini 235 göz yaralanmasını yaşandığını söylemek mümkün. Bu istatistiklerden çıkarılan en önemli sonuç şu ki; iş kazalarından doğan göz yaralanmaları %90’lık bir oranda uygun göz koruyucu kullanılması durumunda engellenebilir nitelikte!
Göz Yaralanmaları İstatistikleri
İş kazalarında göz yaralanmasına dair alınan verilere göre; kazaların %60’ı göz koruyucu kullanılmamasından, %40’ı ise yanlış kişisel koruyucu kullanılmasından kaynaklanıyor. Göz yaralanmalarına neden olan “düşen-uçan cisim çarpmaları ve kıvılcım sıçramaları” durumlarında, yaralanmaya sebep olan taneciklerin %60’ının aslında iğne ucundan daha küçük olduğu ve elle havada fırlatılan bir cisimden daha hızlı hareket ettiği sonucuna varılmıştır.
İş kazalarında göz yaralanmaları verilerine bakıldığında, göz yaralanmasına maruz kalan kişilerin %40’ının kendi adına çalışan kişiler olduğu –tamirci, su tesisatçısı vb.-, %20’sinin ise işçiler olduğu ortaya çıkmıştır. Göz yaralanmalarında işçilerin istatistiklerine bakıldığında ise %40 oranında kişinin üretim sektöründen, %20’lik kısmın ise inşaat sektöründen olduğu belirlenmiştir.
2004-2008 yılları arasındaki göz yaralanmaları istatistiklerine baktığımız zaman şu sonuçları ulaşıyoruz: %44 oranında evde, %15 oranında spor aktivitelerinde, %15 oranında işyerlerinde (endüstri ve ofisler), %11 oranında yollarda (motorlu araç kazaları) ve %14 oranında ise tarım, hayvancılık, okullar ve benzeri ortamlarda kişiler göz yaralanmasına maruz kalıyor. Ayrıca bu yaralanmalara parmak darbeleri, paintball oyunu ve havai fişek gösterileri gibi pek çok farklı sebepler de sebep olabiliyor. Göz yaralanmalarının nereden/neden kaynaklandığına baktığımızda ise;
%34 atık, moloz, hurda
%14 çeşitli kimyasallar ve kimyasal ürünler
%9 insan, bitki, hayvan ve mineral
%6 parça ve malzeme
%6 kaynak ve kaynak torcu göz yaralanmaları
sebepleriyle meydana geldiğini anlayabiliyoruz.
Pek çok sebepten kaynaklanabilen göz yaralanmalarında asıl odaklanmamız gereken nokta, bu kazazedelerin %40’ının göz koruma ve kişisel koruyucu donanım hakkında eğitim almamış olmamaları, dolayısıyla bu konuda herhangi bir tedbir alma ihtiyacı hissetmemeleridir. Rakamsal verilere bakıldığında (ABD için) bir diğer önemli olan sonuç ise gizli maliyetleri de işin içine kattığımızda göz yaralanması maliyetleri ortalama 1463 USD’ye çıkıyor. Burada belirtilen rakam tedavi ve kaybedilen işgünü bakımından toplam ortalama maliyeti temsil ediyor.
Göz Yaralanmaları Sonucu
Tüm bunlara bakarak çıkaracağımız iki sonuç var: Öncelikle çalışanların iş güvenliği ve kullanmaları gereken koruyucu donanımlar konusunda bilgi eksikliği var. Eğitimlerin yetersizliği, ihmaller ve bunlardan doğan tedbirsizlikler sebebiyle çalışanlar, göz yaralanmalarına maruz kalıyor. Uygun göz koruyucu seçimi ve kullanımı için gerekli eğitimlerin verilmesi ve devamında gerekli özenin gösterilmesi, göz yaralanmalarını engellemek için en önemli noktalar. Diğer önemli konu ise bu kazaların sadece iş hayatında başımıza geleceğini düşünmek. Göz sağlığını tehdit eden unsurlara karşı sadece iş ortamımızda değil, günlük hayatımızda da gerekli özeni göstermemiz gerekiyor. Bu sebeple güvenlik kültürünün gelişmesi açısından hem günlük yaşantımızda hem de iş hayatımızda gerekli önlemleri almak, bu konuda bilinçlendirme yoluna gidilmesi ve devamında da gerekli özeni göstermek, göz yaralanmalarını engelleyici nitelikte adımlardır.
