Bilimsel çalışmalarca ispatlanmıştır ki; hiçbir kaza durup dururken, tesadüfü olarak ya da sebepsiz meydana gelmez. Bu sebeple oluşan küçük ya da büyük tüm kazaları dikkatlice incelemek, hiçbirisini göz ardı etmeden analiz etmek, yol açan nedenleri araştırmak ve değerlendirme sonrasında gerekli ders ve önlemleri almak, kaza tekrarlarının önlenmesi veya etkilerinin en aza indirgenmesi açısından son derece önemlidir.
İş kazalarında Domino Etkisi (Domino Teorisi)
Bu teoride olaylar beş domino taşının arka arkaya sıralanarak birbirini düşürmesine benzetilerek açıklanmıştır. Her kaza beş tane temel nedenin arka arkaya dizilmesi sonucu meydana gelir (Kaza Zinciri).
Şartlardan biri gerçekleşmedikçe bir sonraki gerçekleşmez ve dizi tamamlanmadıkla kaza şartları meydana gelmez.
Kaza önleme ve sanayi güvenliğinin ilk öncesi Travelers Insurarence Company’nin (Gezginler Sigorta Şirketi) bir görevlisi olan Herbert W. Heinrich’tir.1920’lerin sonlarında 75.000 sanayi kaza raporu üzerinde çalıştıktan sonra Heinrich;
- Sanayi kazalarının %88’ine iş arkadaşları tarafından ortaya konan güvenli olmayan hareketlerin (emniyetsiz hareketler) neden olduğunu,
- Sanayi kazalarının %10’una güvenli olmayan koşulların (emniyetsiz durumlar) neden olduğunu,
- Sanayi kazalarının %2’sinin engellenemez olduğunu ortaya koymuştur,
Üretim Sektörü Sanayinde İş Güvenliği Gerçekleri
Heinrich’in çalışması kendisine ait “Sanayi Güvenliği Gerçekleri’nin” ve daha sonra Domino Teorisi olarak bilinecek olan kaza nedenini teorisinin temelini oluşturmuştur. Heinrich’in teorisinin büyük bölümü çağdaş çalışmalar sonucu değişikliğe uğramış ve kabul edilen kimi teorilerin Heinrich’in teorisini takip ederek ortaya çıktığını göz önüne alırsak, sanayi güvenliği profesyonellerinin bu çalışmayı da bilmeleri gerekmektedir.
Heinrich iş sağlığı ve güvenliği karar vericilerinin sanayi kazaları hakkında bilmeleri gereken hususları düşünerek özetlemiş ve kendisinin Sanayi Güvenliği Gerçekleri olarak adlandırdığı Domino Teorisinin On Bildirisini yayınlamıştır bu gerçekler şu şekilde sıralanabilir;
- Yaralanmalar bir dizi tamamlanmış faktörlerden meydana gelir ve bunlardan biri de kazanın kendisidir,
- Bir kaza sadece bir kişi ve/veya bir fiziki veya mekanik tehlikenin meydana getirdiği güvenli olmayan hareketin sonucu olarak ortaya çıkabilir,
- Birçok kaza insanların güvenli olmayan hareketleri nedeniyle meydana gelmektedir,
- Bir kişi tarafından yapılan ve güvenli olamayan davranış veya güvenli olmayan bir durum her zaman ve hemen bir kazaya/yaralanmaya neden olmaz,
- İnsanların güvenli olmayan davranışları yapmalarının nedenleri, doğru eylemleri seçmede yardımcı rehber olarak işe yarayabilir,
- Bir kazanın şiddeti büyük oranda tesadüfidir ve buna neden olan kazan büyük oranda engellenebilir,
- En iyi kaza önleme teknikleri en iyi kalitede ve verinli tekniklerle benzerlik gösteren tekniklerdir.
- Yönetim güvenlik için sorumluluk almalıdır, çünkü sonuçları elde etmek için bu en iyi durumdur,
- Müfettiş (İş Sağlığı ve Güvenliği Uzmanı) sanayi kazalarının önlenmesinde kilit şahıstır,
- Bir kazanın doğrudan masraflarına (örneğin, tazminat, sorumluluk iddiaları, tıbbi masraflar ve hastane vb) ek olarak gizli ve dolaylı masraflar da vardır.
Heinrich’e göre bu gerçekler kazaları önlemekte görevli olan karar vericiler tarafından kavranması gereken bilginin temel yapısını ihtiva eder. Siz de bu olası tehlikelerden kaçınmak için OSGB hizmetlerimiz hakkında bizden bilgi alabilirsiniz.