Tekstil sektörü, en dağınık ve karmaşık sektörler arasında yer almaktadır. İpliğin ilk üretim aşamasından başlayıp, konfeksiyon haline gelişine, oradan da alışveriş merkezlerinin, mağazaların depolarına dağıtımına kadar uzayan bir süreçten geçmekte. Bu süreç sırasında kazaların en çok yaşandığı bölüm ise ön hazırlık ağartma ve boyahane süreçleri.
Boyahanedeki süreçlerde, kullanılan kimyasallardan, kullanılan ekipmanlara kadar birçok şey çalışanlar için ciddi riskler yaratabilecek boyutlarda. Örneğin; boyahanelerde kullanılan kimyasalların tehlikeli olması aslında tekstil işçilerinin bilgisizliğinden kaynaklanmaktadır. Bunu daha iyi anlatmak için ise ‘her zehir bir ilaç, her ilaç bir zehirdir’ söylemine yönelebiliriz. Eğitimsiz çalışanların elindeki her ilaç bir zehirdir ve boyahanelerde ki kimyasallar büyük tehditler yaratmaktadır. Çalışanlara kimyasal kullanma ve depolamaya yönelik eğitimler verilmeden kesinlikle çalıştırılmamalı. Kimyasallar ile yaşanan kazalar büyük hasarlar yaratabilmekte, ciddi derecelerde yanıklar, göz kayıpları yaşanmaktadır. Yeterli seviyede önlemler alınmadıkça bu kazaların önüne geçilmesi de imkansız hale gelir.
Kimyasal Tehlikelerden Kaynaklanan Hastalıklar
Tekstil ürünlerinin üretiminde birçok sayıda farklı kimyasal madde kullanılmaktadır. Bu maddeler boyalarda, yapıştırıcılarda veya kumaşların işlenmesinde kullanılmaktadır ve insan sağlığına zararlı olabilecek özelliğe sahip maddelerdir.
Tekstil sektöründe, üretilmekte olan kıyafetlerin kullanılırken çekmemesi, kırışmaması, boyasının ve baskısının korunması için formaldehit isimli madde kullanılır. Kesme işlemi yapılacağı zaman önce kumaş serilir, daha önce hiç açılmadığı için kumaştan dışarıya ani bir gaz çıkışı olur. Ütüleme işlemi yapılırken de, ısınan kumaşın üzerindeki formaldehit maddesi daha kolay buharlaşır. Bu yüzdem, formaldehit ile işlenmiş kumaşlarla çalışılırken, işçiler bu gazın buharını solurlar istemsiz olarak. Bu da akciğer ve geniz kanseri gibi hastalıklara yakalanma riskini artırır. Ayrıca sürekli bu maddeyle temas halinde olmak zorunda kalan işçilerde bu maddeye karşı duyarlılık oluşabilir ve işçinin bünyesinde kalıcı olarak bir alerji oluşabilir.
Ayrıca tekstil ürünlerinin üretiminde ortaya çıkan toz, ısınan plastik buharı, ya da daha önce söylediğimiz gibi formaldehit gibi kimyasal maddelerin uzun süreler boyunca solunması halinde, çalışanlarda astım gibi hastalıkların görülme riskini arttırır.
Fiziksel Tehlikelerden Kaynaklanan Hastalıklar
Tekstil sektörü, insan gücüne dayalı bir sektördür. Bu da, çalışma ortamları oldukça kalabalık ve sıkışık düzeylerde olması gibi sorunlara yol açar. Örneğin dikiş makinelerinde çalışan işçilerin sürekli kullanmaları gereken iş parçalarına uzanmaları gerektiğinden vücutlarının düzgün duruşunun bozulmaktadır. Duruş bozukluğunun çalışanlarda yol açtığı rahatsızlıklara bunun gibi daha birçok örnek verebiliriz. Çalışma ortamı veya çalışma araçlarının ergonomi ilkelerine uygun olmaması, çalışanlarda kalıcı veya geçici kas ağrılarına, ezilmelerine neden olabilmektedir.
Tekstil Sektöründe İş Kazaları
Bu sektörünün tüm aşamalarında birçok farklı makine kullanılmaktadır. Bu makinelerin kullanımında gerekli düzeyde iş sağlığı ve güvenliği önlemleri alınmadığı takdirde tehlikeli seviyelerde iş kazaları yaşanabilmektedir. Özellikle makinelerin hareketli olan kısımlarına parmakların, el veya kolların sıkışması ezilme, kopma, kırılmaların yaşanması gibi sonuçlar doğurabilir.
Pres makinelerinde ütüleme işlerinin yapılmaktadır. Bu alanda çalışan işçilerin vücutlarını ütü veya presin sıcak kısımlarına temas etmesi veya sıkıştırması çalışanların vücutlarında ciddi yanıklara neden olabilmektedir.
Makinelerin veya el aletlerinin kullanımı sırasında küçük çaplı kazalar yaşanabileceği gibi; çok ciddi boyutlarda kazalar da yaşanabilmektedir. Sektörü de kullanılmakta olan dikiş makinelerinin iğneleri çalışanların ellerine batabileceği gibi; kırılıp fırlayabilir ve gözlere de batabilir.
Bu veya bu gibi daha birçok kazanın yaşandığı ve yaşanmaya da çok elverişli olduğu bu sektöre İş Sağlığı ve Güvenliği önlemleri alınması çalışanların yaralanması, hastalanması, sakatlanması hatta ölümlerin önüne geçilebilmesinde kilit derecede önem taşımaktadır. Bu kazaları kontrol edebilmek adına her işverenin mutlaka iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi hizmeti alması gerekmektedir. Bu uğurda yapılacak harcamalar ise bir maliyet olarak değerlendirilmeyip; çalışanlar için gerçek anlamda güvenli bir ortam oluşturulmaya özen gösterilmelidir.
